Zjawisko przemocy w rodzinie jest problemem trudnym, złożonym i nadal często występującym. Jest to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych, w szczególności narażające te je na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące u nich cierpienia i krzywdy moralne. Definicję taką podaje ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Wyróżnia się przemoc fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną. W Polsce przemoc w rodzinie jest przestępstwem ściganym przez prawo.
Procedura Niebieskie Karty
W przypadku uzasadnionego podejrzenia przemocy w rodzinie powinna być wszczęta procedura Niebieskie Karty. Jest to ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez upoważnione do tego instytucje, m.in. Ośrodki Pomocy Społecznej, policję, placówki oświatowe i placówki służby zdrowia. Przedstawiciele tych instytucji tworzą Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (ZI) koordynujący działania, których celem jest zahamowanie przemocy w rodzinie i zapewnienie bezpieczeństwa osobom krzywdzonym.
Procedura może rozpocząć się w sytuacji, gdy przedstawiciel jednej z ww. instytucji w trakcie czynności służbowych lub zawodowych nabrał uzasadnionych podejrzeń o występowaniu przemocy wobec członków rodziny. Zgłoszenia takiego może również dokonać członek rodziny lub osoba będąca świadkiem przemocy.
Wszczęcie procedury Niebieskich Kart nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą, nie można jednak założyć karty wyłącznie na prośbę osoby zgłaszającej. Założenie Niebieskiej Karty nie jest też równoznaczne ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, a więc nie stanowi podstawy do wszczęcia postępowania karnego. Jednak w przypadku złożenia zawiadomienia i wszczęcia postępowania „Niebieska Karta” może być wykorzystana jako dowód procesowy. Dokumentacja „Niebieskie Karty" jest dla policji informacją, że w danej rodzinie dochodzi do przemocy (dzielnicowy ma obowiązek nie później niż w ciągu 7 dni skontaktować się z daną rodziną; jest zobligowany do rozpoznania sytuacji i jej systematycznego monitorowania, a także do udzielania pomocy w trakcie comiesięcznych wizyt).
Zespół Interdyscyplinarny
W procesie przeciwdziałania przemocy w rodzinie uczestniczy także grupa specjalistów reprezentujących wymienione służby i instytucje - Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (ZI). W Warszawie ZI są powoływane dla poszczególnych dzielnic, a ich zadania określono w Miejskim Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie m. st. Warszawy . Głównym zadaniem ZI jest zapewnienie efektywnej współpracy przedstawicieli instytucji i organizacji działających na rzecz zapobiegania i zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie na terenie dzielnicy, w szczególności zaś:
- zatrzymanie przemocy w rodzinie
- zapewnienie bezpieczeństwa poszczególnym członkom rodziny
- przywrócenie godności osobom słabszym, narażonym na skrzywdzenie
- zmniejszenie tolerancji na przypadki stosowania przemocy w rodzinie
- inicjowanie interwencji wobec sprawców przemocy
- zaplanowanie działań w dalszej perspektywie - zmniejszenie szkód wynikających z doświadczania przemocy.
W indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie ZI może powołać grupę roboczą. Jest to zespół specjalistów bezpośrednio współpracujących z daną rodziną. Zadaniem grup roboczych jest:
- opracowanie i realizacja planu pomocy rodzinie dotkniętej problemem przemocy
- monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy
- dokumentowanie podejmowanych działań oraz ich efektów.
Zespół Interdyscyplinarny nie jest komórką organizacyjną Ośrodka Pomocy Społecznej - OPS zapewnia jedynie Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu, a przedstawiciele Ośrodka uczestniczą w pracach ZI.
Ponad to pracownicy socjalni Ośrodka zajmują się m.in. pomocą materialną, prawną, psychologiczną oraz pracą socjalną na rzecz rodzin (osób ) doznających przemocy, w zakresie:
- zatrzymanie przemocy w rodzinie
- łagodzenie skutków trwania w sytuacji przemocy
- uświadamiania przyczyn trudnej sytuacji oraz możliwości jej zmiany.
- udzielają informacji o przepisach prawnych na rzecz ochrony przed przemocą w rodzinie
- wskazują placówki oferujące pomoc w rozwiązaniu różnorodnych problemów
- pomagają w załatwianiu spraw urzędowych (w tym udzielanie porad, przygotowanie pism urzędowych itp.)
- prowadzą procedury Niebieskich Kart
Ważne informacje dot. zjawiska przemocy w rodzinie i jej przeciwdziałaniu można też znaleźć na stronie: http://www.niebieskalinia.pl/
2.png "Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy")
